Uitlegtekst bij de presentatie-sheets

OHP_00

Elementaire facetten van het radio(zend) amateurisme

Het radioamateurisme is een dienst van zelfontwikkeling op gebied van de radiotechniek en wordt beoefend op een niet beroepsmatige wijze.

  • Wie is er nu niet nieuwsgierig naar zoiets onbegrijpelijks als radio? Velen zien in “radio” een interessante hobby door de bijna magische uitstraling van de begrippen “radio, draadloos en elektronica”. Het is een hobby waarbij je lekker ontspannen bezig kunt zijn, op het moment dat het jouw uitkomt, met de dingen die je leuk vindt.
  • Samen met gelijkgestemden, ervaringen uitwisselen en plezier hebben, samen kletsen, beurzen en lezingen bezoeken, aan wedstrijden meedoen en bijpraten.
  • Een uitdaging zien in je eerste werkende zelfbouw/knutsel: “Hij doet het!”, Je eerste trofee(QSL-kaart) van het 1ste contact; telkens grenzen verleggen.
  • Verzamelen van kennis, radio’s, QSL-kaarten, vrienden en ervaringen.
  • Spelregels in de ether en onder amateurs, omgaan met verantwoordelijkheden.
  • Amateurs stonden aan de oorsprong van radio; Zij verleggen grenzen, onderzoeken en experimenteren; Zij helpen in nood, leiden op en leren het zelf.

OHP_01

Bevrediging van nieuwsgierigheid

Wie is er nu niet nieuwsgierig naar zoiets onbegrijpelijks als radio?

  • Radio draait om elektronica, communicatie en signaal overdracht. Tot de apparatuur behoren de ontvanger/zender, antenne en eventueel (de)codeer apparatuur. Veelal is het experimentele apparatuur. Communicatie tijdens het experiment is informatie uitwisselen in spraak, morse, beeld, computer, gecodeerd voor maximale efficiency. Signalen van antenne tot antenne gaan via de ether, maan of meteoren. Troposferische omstandigheden spelen een grote rol. Vele variaties en mogelijkheden, als
  • Radiozendamateur, semi-wetenschappelijk naar de verklaring zoeken achter al die magie; leren en zelfontwikkeling.
  • Luisteramateur volop mogelijkheden zonder examen of vergunning.

OHP_01A

Te gebruiken bouwstenen

Als apparatuur staat de ontvanger en antenne centraal en in een later stadium de zender. Dit alles in alle maten, soorten, kwaliteiten en prijzen.

  • Kopen, overnemen, zelfbouwen, ontwerpen of verbeteren. Uitdagingen in gevoeligheid, minimaal vermogen, functionaliteit en mogelijkheden.
  • De wereld rond met een zendvermogen als dat van een fietslampjes of een huiskamerlamp, beperkt tot de limiet van de huisaansluiting.
  • Steunzenders voor mobiel gebruik in steden en experimenten via satellieten, op plaatsen waar rechtstreekse verbindingen niet lukken.
  • De PC als hulpmiddel voor coderen, informatie zoeken, besturen en deel van het experiment. Een welkome aanvulling.
  • Een draadloos PC/radio netwerk voor en door amateurs, de voorloper van het internet.
  • Veel manieren en mogelijkheden om de ontvanger en zender te verbeteren (te voorzien van extra filter(s), decoder(s) en randapparatuur aan microfoon en luidsprekerzijde.
  • De voelsprieten van de radio: de “Antenne” is een zeer gewild onderwerp van het experiment.

OHP_01B

Signaaloverdracht (modes)

  • Informatieoverdracht via radiogolven in vele vormen, van spraak, morse, of met de computer opgewekte signalen.
  • Van oudsher is morseschrift (telegrafie) de meest effectieve vorm in storingsrijke omgeving. Niet meer verplicht, maar wel een fascinerende techniek om te beheersen.
  • Spraak, op diverse manieren gecodeerd op radiogolven (FM,AM,SSB), varieert in kwaliteit, eenvoud en efficiency en stelt eisen aan zender en ontvanger.
  • Er zijn vele coderingen mogelijk voor getypte tekst of beeldoverdracht binnen de beperkingen van kortegolf, satelliet, toestemming en individuele mogelijkheden. Coderingen uit de historie (Hell en RTTY), optimale codering (AMTOR) of eigen ontwikkeling voor een specifiek doel(PSK-WTST..) of beelden (SSTV). Maar ook grofraster- en digitale-TV, gemaakt met primitieve middelen.

OHP_01C

Gebruik van de ether

Radio kent mogelijkheden en grenzen, in theorie en praktijk en vormt een uitdaging!

  • Op VHF (mobilofoon, TV en FM band) via direct zicht tot aan de horizon.
  • Over de horizon afgebogen radiosignalen, t.g.v. weersinvloeden (temperatuur en vocht; vergelijk met licht en optiek).
  • Via elektronenwolken en velden in de hoger delen van de atmosfeer.
  • Via reflectie tegen maan en meteoren (ballon en vliegtuigen).
  • In lastige gebieden (stad en auto) geholpen door steunzenders (vergelijkbaar met GSM en politie/brandweer), voor en door amateurs gemaakt.
  • Ook satelliet steunzenders voor spraak, code, beeld en gegevens verzamelen uit atmosfeer/heelal.

OHP_02

Gewoon lekker bezig zijn

Het is een hobby, niets moet, het mag voor je plezier. Gewoon leuk bezig zijn, alleen of samen.

  • Met elektronica knutselen rondom radio en techniek als uitdaging, leerpunt, onderzoek of ontspanning.
  • Samen of alleen thuis of op de verenigingsbijeenkomsten, elkaar steunend of in competitieverband.
  • Communiceren over een gezamenlijk gespreksonderwerp/middel, op de momenten dat het je uit komt; dag en nacht.

OHP_03

Sociaal bezig zijn

De vereniging vormt een sociale band tussen gelijkgestemden met eenzelfde hobby.

  • Je spullen en ervaring inzetten als hulp in nood voor verbindingen; in primitieve omstandigheden, zonder kosten en met improviseren.
  • Onderzoek uit nieuwsgierigheid/leergierigheid, ervaring opdoen uit eigen onderzoek; theorie en praktijkkennis delen met anderen, opleiden voor examen of amateur-wetenschap.
  • Gesprekken over hobby en huiselijkheden, in vreemde talen maar ook in de ‘amateur-taal’ vol afkortingen zonder specifieke taalkennis.
  • Vriendschap met anderen, uit gemeenschappelijke interesse/hobby door gesprekken, experimenten en uitwisseling van ervaringen.
  • Activiteiten samen ondernemen, met elkaar deelnemen/beleven van de kick bij wijdstrijden.
  • Organiseren en bijdragen aan evenementen en de vereniging.

OHP_04

Uitdagingen

De radiohobby kent veel uitdagingen, het is zeker geen hobby voor alleen whizzkids en stoffige oude mannen.

  • Wat dacht je van wereldwijde wedstrijden, open voor iedereen, met duizenden deelnemers uit de gehele wereld. Elke maand zijn er wel enkele wedstrijden.
  • Zelf je apparatuur bouwen is heel goed mogelijk. Het begint eenvoudig en kan uitgroeien tot technische hoogstandjes waarop de industrie jaloers is. Zo zijn ook onze radioamateursatellieten voor een groot deel zelfbouw.
  • Een sportieve vorm van radioamateurisme is het vossenjagen, een speurtocht naar verstopte zenders met een wedstrijdkarakter. Een uitdaging waarin de spanning van een wedstrijd gecombineerd wordt met zelfbouw van elektronica. Voor jong en oud.
  • Veel hiervan is gebaseerd op experimenten. Amateurs onderzoeken de grenzen van de radiotechniek en hun technisch kunnen. Iets nieuws ontdekken en uitproberen geeft een gezonde spanning.
  • Zo is DX’en, het horen of werken van verren stations, letterlijk en figuurlijk grensverleggend. Op de meest onverwachte tijdstippen.

OHP_04A

Competities (radiowedstrijden)

De door radioamateurs georganiseerde wedstrijden, contesten genoemd, zijn er in vele vormen; van regionaal tot wereldwijd.

  • Er is altijd wel wedstrijdniveau te vinden waar jouw niveau van ervaringen bij past. Je doet er veel ervaringen in op, zowel met procedures, luisteren en de apparatuur.
  • Groeit je ervaring, dan verleg je de grenzen naar een ander niveau van de contest. Zo zijn er groepen die samen in de wereldtop meedingen; Samen heb je immers meer mogelijkheden en brengt ieder zijn specifieke ervaring in. Contesten kun je ook alleen van thuis uit of samen met een groep van vrienden.

OHP_04B

Zelf bouwen

Zelf je apparatuur bouwen is heel goed mogelijk, ook zonder dat je een technische opleiding hebt genoten.

  • Er is voldoende informatie en hulp om delen van je spullen zelf te maken voor een betaalbare prijs en uitstekende kwaliteit. Dat kan met wat kleins beginnen en uitgroeien tot een zelf gebouwde installatie waar je trots op mag zijn.
  • Vooral voor specifieke onderzoeken en experimenten die amateurs doen is zelf gebouwde apparatuur nodig. Andere vormen van techniek zijn repareren van historische apparatuur, nabouwen en reviseren van afgedankte apparatuur uit de industrie. Zo houdt menig amateur zijn hobby betaalbaar.

OHP_04C

Radiovossenjagen

Radiovossenjagen wordt georganiseerd door plaatselijke groepen amateurs, maar ook landelijk en er worden zelfs wereldkampioenschappen georganiseerd.

  • Met eenvoudige, meestal zelf gebouwde, ontvangers worden de verstopte zenders opgespoord. De natuur, extra opdrachten, vrienden onder elkaar en het wedstrijdelement maken het vossenjagen bijzonder interessant.
  • De deelnemers variëren van 4 tot 80 jaar en vaak is het een familiegebeuren. Een sportieve instelling helpt maar is niet beslist noodzakelijk, met geduld en nadenken is menige wedstrijd gewonnen.

OHP_04D

Uitproberen / onderzoek

Experimenteren staat voor veel radioamateurs centraal bij hun hobby.

  • Voor de een is het uit nieuwsgierigheid, hij wil zelf ervaren wat DX, techniek, antennes en de ether voor hem betekenen. De ander onderzoekt de magische aantrekkingskracht van de onzichtbare radiostralen en hun onvoorspelbaar gedrag. Je vindt zo van alles uit voor eigen gebruik.
  • Het is een heel leerzame hobby waar menig amateur later plezier van heeft in zijn werk. Het kan uitgroeien tot wetenschappelijk niveau omdat de amateur de mogelijkheden en tijd heeft die dingen te onderzoeken waar de wetenschap niet aan toekomt.

OHP_04E

DX-en

DX staat voor lange afstand verbinding, het is relatief gemeten naar de mogelijkheden van dat moment.

  • DX begint met het horen of werken van vreemde landen, je eerste contact, minimaal vermogen en eenvoudige spullen. Je begint met DX’en en verlegt je grenzen, de limieten liggen verder dan de wereld rond, maanreflecties, pionier, SETI.
  • Vanaf een zeldzame locatie uitzenden en evenementen organiseren is een uitdaging voor veel amateurs en groepen. Enkele voorbeelden zijn het activeren van vuurtorens, kastelen, eilanden en landen met weinig of geen amateurs. Zo blijft de DX groeien en verleggen we grenzen voor elkaar.

OHP_05

Verzamelen

  • Als waardering voor een prestatie worden deze beloond met een certificaat. Wat begint met een kaart als herinnering aan een prettig gesprek of een veraf gelegen station, kan uitgroeien tot een grote verzameling van kaarten, welke weer met een diploma beloond kan worden.
  • Er zijn veel amateur specifieke zaken die je in de loop van de tijd moet leren. Zo zijn de locatorvakken vergelijkbaar met een fijnmazige verdeling van de wereld, zoals dat ook gebeurt met lengte en breedtegraden.
  • De QSL-kaarten zijn vaak meer dan een herinnering aan een gesprek of een rapport over de kwaliteit van een radioverbinding. Voor veel amateurs zijn het de trofeeën van hun activiteit. Andere amateurs hebben een mooi gerestaureerd zend- of ontvangapparaat waar ze al hun uurtjes vrije tijd aan besteden.

OHP_05B

Locatorvakken

Er staan genoeg details op de sheet.

OHP_05C

QSL-kaarten

  • De QSL-kaart is een bericht van ontvangstbevestiging of rapport van een experiment. Elke amateur geeft er zijn persoonlijke vorm aan. Het vermeldt de details van een verbinding, maar ook extra’s over de apparatuur, de antenne, persoonlijke interesse of over de gelegenheid van de uitzending.
  • Een QSL-kaart beantwoord krijgen in reactie op een verbinding of als een rapport kost ook moeite. De kaarten zijn daarmee een bewijs voor prestaties, waarvoor je ook weer diploma’s kunt krijgen. Er is een enorme variatie aan diploma’s voor allerlei prestaties op het gebied van het radioamateurisme.

OHP_05D

Apparatuur

  • Een radioamateur kan niet zonder apparatuur. Met een eenvoudige ontvanger kan hij al tal van experimenten doen. Vaak staat zijn hobbykamer vol met apparatuur van in de loop der tijd uitgevoerde experimenten. Dat kunnen meetapparaten zijn, oude radio’s en onderdelen.
  • De apparatuur maakt deze hobby zeker niet kostbaar. Nieuwe apparatuur gaat meestal tientallen jaren mee en tweedehands apparatuur is heel betaalbaar.
  • Om met een minimum aan middelen het maximale te bereiken is op zich ook al een uitdaging.

OHP_06

De organisatie

  • In de ether heeft men zich te houden aan internationaal geldende regels. De ITU, een onderdeel van de Verenigde Naties, zorgt voor deze regels. In de IARU overleggen de amateurverenigingen wereldwijd met elkaar. In Nederland kennen we als radioamateurverenigingen de VERON en VRZA. In de VERON zijn de 10.000 leden georganiseerd in 65 afdelingen.
  • De VERON doel veel meer dan alleen jou vertegenwoordigen in de IARU. Ook het overleg met PTT, informeren van de overheid en andere belangenorganisaties is haar taak. De dagelijkse service van de VERON gaat nog verder. In werkgroepen en commissies worden de amateurs gestimuleerd in hun activiteit.
  • De samenwerking en uitwisseling van ervaringen tussen de leden is niet onbelangrijk. De VERON-leden hebben een informatief verenigingsblad, nemen deel aan wedstrijden, lezingen en organiseren tal van andere activiteiten.

OHP_07

Spelregels

  • De ether is niet vrij. Het radioverkeer wordt in goede banen geleid. Zo is elke frequentie toegewezen aan een groep gebruikers; amateurs, omroep, burgers (CB-27mc’ers), hulpverlening, luchtvaart.
  • De frequentiebanden voor de radioamateurs zijn weer onderverdeeld voor specifieke doeleinden. Zo zijn er delen voor morse, satellietverkeer, computerverbindingen, DX-verbindingen (lange afstandsverkeer). Deze bandplanning wordt wereldwijd gehanteerd. Elke gebruiker heeft zo zijn eigen procedures, meestal te herkennen aan zijn taal en gebruik van termen.
  • Radioamateurs roepen CQ, burgers breakie-break Het gebruik van ‘Amateur-taal’ heeft ook als belangrijk voordeel dat de termen in alle talen op elkaar lijken. Met ‘Amateur-taal’ bereik je de hele wereld. Deze termen leer je al luisterend en vormt onderdeel van de ‘operating practice’.
  • Toegang tot de Ether krijg je na het met goed gevolg afleggen van een examen.
  • Op dit examen wordt je kennis van procedures en techniek getoetst. Deze zijn immers nodig om ordelijk en verantwoord je uitzendingen te doen en je apparatuur te gebruiken. Er zijn examens op verschillende niveaus. Een specifiek technische vooropleiding is niet nodig, wel vraagt het enige studie. In veel afdelingen van de VERON is er regelmatig begeleiding bij de examenvoorbereiding.

OHP_07A

Amateurtaal

  • Radioverbindingen zijn een ontspannen bezigheid. Een deel van het gesprek wordt gebruikt om de procedures af te werken, zoals uitwisselen van de roepnamen en kennismaken met elkaar. Meestal volgt dan een gesprek over de gemeenschappelijke hobby
  • Tijdens wedstrijden of onder moeilijke omstandigheden wordt intensief gebruik gemaakt van ‘amateur-taal’, een serie verzakelijkte afkortingen en kreten waardoor de vereiste procedure snel afgewerkt kan worden. Deze termen zijn overgenomen van het vroegere telegraafverkeer, zoals dat begin deze eeuw in Amerika werd gevoerd. Daar waren Q en Z codes voor beschikbaar. Voor een deel zijn het ook woorden die verbasterd zijn, zoals dat nu vaak gedaan wordt bij het versturen van SMS berichten en Chatten.

OHP_07B

Amateurbanden <> Burgerband

Geen extra commentaar.

OHP-07C

Frequenties / Bandplannen

  • Elke frequentie heeft zo zijn specifieke mogelijkheden. De verschillen zitten in apparatuur, antennes, te overbruggen afstanden en tijden waarop de verbindingen mogelijk zijn.
  • Radioamateurs hebben frequenties ter beschikking verspreid over het gehele spectrum, zodat zij allerlei experimenten kunnen doen. Aan de antenne van een amateur kun je meestal zien met welke frequenties hij/zij zich bezighoudt.

OHP-7D

Operating practice

  • De gesprekken tussen amateurs gaan over hun gemeenschappelijke hobby. Omdat de gesprekken ook gevoerd worden met amateurs uit andere landen en culturen moet er rekening gehouden worden met de fatsoensregels van her en der.
  • Verder is het amateurverkeer aan procedures en regels gebonden. Deze worden echter niet streng gecontroleerd. Het is aan de eer van de amateur, zijn ‘Ham Spirit’ om waar nodig de regels in acht te nemen.

OHP_07E

Opleidingen

  • Een examen voor de radiozendmachtiging heeft tot doel de toekomstige zendamateur te toetsen op kennis van voorschriften en zijn/haar technische kennis. De kennis moet zo goed zijn dat hij/zij zich weet te gedragen op de frequentiebanden, storing weet te voorkomen en zijn apparatuur veilig kan gebruiken.
  • De vereiste techniek gaat niet zover dat je later zelf je apparatuur kunt bouwen. Een lagere school en gezond verstand zijn voldoende vooropleiding voort de cursus en het examen.
  • Cursus materiaal en begeleiding bij de examenvoorbereiding wordt georganiseerd door de VERON in verschillende afdelingen. Met zelfstudie of samen met een bevriend amateur is de cursus met succes te doorlopen. Tweemaal per jaar worden de examens afgenomen. Na het slagen wordt een roepnaam gekozen en begint het opbouwen van een zendstation.
  • Voor die tijd kun je natuurlijk ook al als radioamateur actief zijn. Weliswaar zonder zenden, maar als luisteramateur en elektronica knutselaar.
  • Er is volop mogelijkheid om met “radio” te experimenteren zonder zender.

OHP_07F

Vergunningen/ examens

Geen extra commentaar.

OHP-08

De Luisteramateur

  • De meeste experimenten van radioamateurs bestaan vooral uit luisteren en meten. Met het luisteren en experimenteren heb je al een avondvullende hobby. Het is ook een uitstekende voorbereiding op een toekomstige carrière als zendamateur. Als zendamateur moet je ook goed kunnen luisteren naar het station waarmee je een verbinding wilt. Dat leer je al luisterend.
  • Veel proeven zijn ook zonder zender te doen, denk daarbij aan de experimenten met antennes, de bouw van apparatuur, verzamelen van QSL-kaarten, diploma’s. Vossenjagen en wedstrijden zijn er natuurlijk ook voor de luisteramateur.
  • Menig zendamateur is nooit te horen, druk doende met het verbeteren van zijn apparatuur’ of beperkt door storing en antenne mogelijkheden. De wereld van de radio biedt voor een nieuwsgierig hobbyist volop mogelijkheden.

OHP_09

De radiozendamateur

Geen extra commentaar.

OHP_10

Historie

Geen extra commentaar.